Aravalli Hills Case: દેશની સૌથી પ્રાચીન પર્વતમાળાઓમાંની એક અરાવલી ફરી એકવાર ચર્ચાના કેન્દ્રમાં આવી છે. તાજેતરમાં અરાવલી સંદર્ભે સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદા બાદ ઊભી થયેલી પર્યાવરણીય ચિંતા વચ્ચે હવે આ મામલે ફરી સુનાવણી કરવાની માંગ તેજ બની છે. આ મુદ્દે મુખ્ય ન્યાયાધીશ (CJI) અને રાષ્ટ્રપતિને પત્ર લખવામાં આવતા રાજકીય અને સામાજિક વર્તુળોમાં ખળભળાટ મચી ગયો છે.
અરાવલી વિવાદ શું છે?
અરાવલી પર્વતમાળા ગુજરાત, રાજસ્થાન, હરિયાણા અને દિલ્હી સુધી વિસ્તરેલી છે અને ઉત્તર ભારતના પર્યાવરણ માટે તે અત્યંત મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. તાજેતરમાં એ કેન્દ્ર સરકારની વ્યાખ્યાને સ્વીકારતા જણાવ્યું કે 100 મીટરથી નીચી ઊંચાઈ ધરાવતી ટેકરીઓ આપમેળે ‘વન’ ગણાશે નહીં.
આ નિર્ણય બાદ એવી આશંકા વ્યક્ત થઈ રહી છે કે ખનન, બાંધકામ અને રિયલ એસ્ટેટ પ્રવૃત્તિઓને વધુ છૂટ મળશે, જેનાથી અરાવલીનું પર્યાવરણીય સંતુલન બગડી શકે છે.
CJI અને રાષ્ટ્રપતિને પત્ર કેમ લખાયો?
પર્યાવરણવિદો, સામાજિક સંગઠનો અને કાનૂની નિષ્ણાતોએ આ ચુકાદા પર પુનર્વિચાર કરવાની માંગ કરી છે. આ જ સંદર્ભે મુખ્ય ન્યાયાધીશ અને ને પત્ર લખવામાં આવ્યો છે.
પત્રમાં સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે:
- અરાવલી માત્ર પહાડ નથી, પરંતુ હવામાન સંતુલનનો આધારસ્તંભ છે
- દિલ્હી-NCRના પ્રદૂષણ નિયંત્રણ અને ભૂગર્ભ જળ સંરક્ષણ સાથે સીધો સંબંધ ધરાવે છે
- હાલનો ચુકાદો પર્યાવરણ સુરક્ષા કાયદાની ભાવનાને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે
પત્ર લખનારાઓનું કહેવું છે કે આ મામલે સંવિધાન પીઠ દ્વારા ફરી સુનાવણી થવી જોઈએ.
શું ફરી સુનાવણી શક્ય છે?
કાનૂની જાણકારો માને છે કે જો સુપ્રીમ કોર્ટને લાગે કે આ ચુકાદાના દૂરગામી પ્રભાવો પર્યાવરણ માટે હાનિકારક સાબિત થઈ શકે છે, તો રીવ્યુ પિટિશન અથવા ક્યુરેટિવ પિટિશન દ્વારા મામલો ફરી સાંભળવામાં આવી શકે છે.
પર્યાવરણ નિષ્ણાતોની ચેતવણી
પર્યાવરણ નિષ્ણાતોના મતે અરાવલીને નુકસાન થવાથી:
- રણ વિસ્તાર વધવાની શક્યતા
- દિલ્હી-NCRમાં ગરમી અને પ્રદૂષણમાં વધારો
- વન્યજીવોના કુદરતી વસવાટસ્થાનો નષ્ટ થવાની ભીતિ
તેમનું કહેવું છે કે આજે અરાવલીનું સંરક્ષણ નહીં થાય તો આવતી પેઢીએ તેની ભારે કિંમત ચૂકવવી પડશે.
રાજકીય અને સામાજિક પ્રતિક્રિયા
આ મુદ્દે રાજકીય પક્ષોમાં પણ બે ભાગે મત જોવા મળી રહ્યા છે.
કેટલાક નેતાઓ તેને વિકાસ તરફનું પગલું ગણાવી રહ્યા છે, જ્યારે પર્યાવરણ સંગઠનો અને વિરોધ પક્ષો આ નિર્ણયને કુદરતી ધરોહરને નુકસાન ગણાવી રહ્યા છે.
સોશિયલ મીડિયામાં પણ #SaveAravalli અને #AravalliRow જેવા હેશટેગ ટ્રેન્ડ કરી રહ્યા છે.
આગળ શું?
હવે સૌની નજર એ પર છે કે:
- શું સુપ્રીમ કોર્ટ ફરી સુનાવણી માટે તૈયાર થાય છે?
- કે પછી કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો નવી પર્યાવરણ માર્ગદર્શિકા લાવે છે?
એક વાત ચોક્કસ છે કે અરાવલી મુદ્દો હજુ થમવાનો નથી, અને આ વિવાદ ભારતની પર્યાવરણ નીતિ માટે મહત્વપૂર્ણ દિશા નક્કી કરી શકે છે.
AHMEDABAD america AMIT SHAH ANANT-RADHIKA ANANT AMBANI BCCI BHUPENDRA PATEL BJP BOLLYWOOD Business CONGRESS delhi DONALD TRUMP FILM FIRSTRAYNEWS Foreign Relations GOLD GUJARAT HEALTH INDIA Indian culture Indian Elections indian government INTERNATIONAL IPL LOKSABHA ELECTION MAHARASHTRA Modi's Legacy MODI 3.0 MUMBAI NARENDRA MODI nasa NDA NIRMALA SITHARAMAN pakistan Political Journey prime minister RADHIKA MERCHANT religion RSS RUSSIA SPORTS SUPREME COURT SURAT temple
